The Good and The Bad……

Gisteren maakten we een Toba Toba tour door Kampala, de hoofdstad van Uganda. We zijn hier maar 1 dag en dit schijnt dé manier te zijn om deze stad met 1,8 miljoen inwoners te verkennen. Dus om 10 uur werd er aan de poort van ons guesthouse gebeld en stonden daar Silva en Richard, beiden met een big smile. Of we er klaar voor waren? Ik wist het eigenlijk niet zo goed 😊 

Want deze heren waren niet alleen gekomen, ze hadden ook hun ‘brommers’ bij zich. Die brommers zijn een beetje het model Zundapp KS50 dat mijn eerste vriendje had. Dat was een felgroen exemplaar. Vergeet dat ding nooit meer, het was me namelijk al snel duidelijk dat ik en die ‘brommert’ geen competitie waren; die Zundapp was zijn échte grote liefde. Ik heb lang gehoopt dat er een dag zou komen dat hij net zo verliefd naar mij zou kijken als naar dat ding, dat moment is nooit gekomen……..

Goed, terug naar het ‘nu’. Het exemplaar van mijn vriendje was keurig gepoetst, nieuw en glom. De 2 tweewielers die hier op ons stonden te wachten hadden een iets ander uiterlijk. Ik vermoed dat ze een jaar of 10 oud waren (zo zagen ze er in ieder geval wel uit…), gaten in het zadel en de kleur heb ik gedurende de dag niet kunnen bepalen. We kregen 2 helmen uitgereikt die minder stevig waren dan de fietshelm die ik de dag ervoor tijdens het mountainbiken had gedragen én gelukkig wel zo’n allercharmantst haarnetje, en of we achterop wilden gaan zitten. Ik nam een hap lucht, probeerde heel dapper te kijken, zwaaide mijn been er overheen en nam plaats achter Silva. Daar gingen we. 

Nu zal ik je een beeld schetsen van het Ugandese wegennet. Eén van de locals onderweg introduceerde de term ‘Ugandan massage’ en dat is precies wat het is. Van de ruim 2800 km die we in dit land hebben afgelegd was max 500 over asfalt. De rest is ooit asfalt geweest, maar al geruime tijd niet meer, of zijn zandwegen. Beiden worden gekenmerkt door kuilen en gaten. Heel veel kuilen en gaten. Vandaar die massage. Verder vertelde een andere Ugandees onderweg dat als je héél goed keek, je tussen de kuilen door de weg kon zien. Hij stal direct mijn hart vanwege zijn humor en optimisme. 

Goed, ik zit bij Silva achterop en we gaan over een dergelijk wegennetwerk. Hoe hou je je vast? Sla je je arm om hem heen, pak je hem bij zijn schouders? Iets moest wel want je kon er anders echt niet op blijven zitten. Ik zag dat Ko zich aan de steun achter zich vasthield en dat deed ik dus ook maar. Alleen zijn zijn armen aanzienlijk langer dan de mijne. Dus al stuiterend met kramp in mijn armen en een groene botsmuts op mijn hoofd gingen Silva en ik door de straten van Kampala.

Ik heb 6 uur hardop gelachen, het was waanzinnig. Nadat we 3,5 week vooral natuur, rust, ruimte, stilte, de meest adembenemende uitzichten, olifanten, zebra’s, giraffen, leeuwen (!), hutten, kindjes en zelfs mannen met pijl en boog hebben gezien (en nog zoveel meer, ik zal het nooit allemaal kunnen beschrijven) zaten we nu weer midden in de stad, de drukte, de chaos. En wat voor chaos! Het was geweldig. Ik denk dat de infrastructuur is berekend op een kwart van de auto’s die er nu rijdt, alles staat dus overal shock en klem. Daarnaast hebben ze hier witte taxibusjes waar officieel 9 mensen in kunnen en waar ik er nog nooit minder dan 14 in heb zien zitten. Waarbij er dan ook nog een berg bagage, manden tomaten, geiten en zakken meel op het dak gesjord worden en de achterklep altijd met een touwtje vast zit omdat hij nooit dicht kan van de bagage die daar nog staat. Aan dat touw bungelen dan 8 van de 10 keer ook nog minstens 1 of 2 matrassen en aan de spiegels hangen dan nog een aantal trossen bananen. Oh ja, vergeet niet dat er soms ook nog een fiets op de voorbumper is geknoopt. Op al die bussen staat overigens een boodschap als: ‘God is Great’, God’s Grace’, ‘The Power of God’ of “Bismillah’ als het een moslim betreft. Ik begrijp dat. Ik zou zelf namelijk ook spontaan gelovig worden als ik een dergelijk vehikel door deze mierenhoop zou moeten sturen. Dan kun je nooit alleen op jezelf vertrouwen. Onmogelijk. 

Daarnaast wordt hetzelfde wegdek gebruikt door de voetgangers en omdat het merendeel van de mensen geen auto of brommer heeft zijn dat heel veel voetgangers. Waar je hier ook komt, er lopen altijd hordes mensen langs de kant van de (snel)weg en zo ook in de hoofdstad. 

Goed, (en echt, dit wordt een zakelijk verhaal, mijn inleiding is alleen weer eens wat lang) tel daar een berg van die brommers bij op waar wij nu op zitten. En als ik zeg een berg, dan bedoel ik ook een berg. Ze komen overal vandaan en ook deze zijn allemaal volgeladen. Met bouwmaterialen die een meter of 2 uitsteken naar de achterkant maar net zo makkelijk naar de zijkant. Hele gezinnen, gemiddeld 4 personen, maar ik heb er ook 5 op 1 zo’n ding gezien. En soms is het zelfs een combinatie van vracht en personen. Die zigzaggen met zijn allen om al die auto’s en busjes heen, ondertussen dan ook nog proberend de kuilen in de weg te ontwijken. Ik heb de ultieme les in loslaten gehad daar achter Silva zijn rug; geen enkele controle. Ze hadden goede reviews op Trip Advisor, het zal wel goed komen 😊 

De stad was geweldig en op zo’n ding zie je nog zoveel meer. Daarbij was het super om uitleg bij van alles te krijgen. Zo heb je hier om de 3 ‘winkels’ een standje om ‘mobile money’ te versturen. Het merendeel heeft namelijk geen bankrekening maar soms moet je wel eens een rekening betalen, dat kan via dat systeem met je mobiel. Ongelooflijk veel wedkantoren en daarnaast wordt er van alles verkocht wat maar te verkopen valt. Met locals gegeten, over de markt geweest en nog zoveel meer. Het was een super dag, echt genoten.  

Dit blog heet ‘the good and the bad’ en dat is niet zomaar. Het is ook hoe ik dit land ben ingegaan; ik wilde geen oogkleppen, ik wilde het héle land beleven met alle facetten. Want in deze waanzinnige stad met zijn veel te dure ambassadewijk, was er ook een sloppenwijk met gevluchte Somaliërs en Zuid-Sudanezen. We hebben in het hele land nagenoeg geen privé-auto gezien en hier word je door de allergrootste SUV’s voor je sokken gereden terwijl je ook hier nog zoveel mensen met jerrycans ziet sjouwen om water te halen. 

De dag daarvoor zijn we in een andere stad wezen mountainbiken, de community tour. Dat was inclusief Ugandees koken, kralen rijgen en onze gids nam ons mee naar het project dat zijn fietsorganisatie financieel steunt. Van de ‘Boda Boda’ tour heb ik tientallen foto’s en video’s gemaakt. Van de mountainbike tocht niet één. Oke, een selfie met David, onze gids. De armoe en ellende die je onderweg tegenkomt is met geen pen te beschrijven. Dan haal je niet je camera tevoorschijn. Dat gaat gewoon niet, emotioneel ook niet. Dit is ‘The Bad’. Iedereen maakt foto’s van de lemen hutjes, laat ze aan vrienden zien als teken dat ze echt in Afrika geweest zijn en vraagt zich af of het kan dat er hier nog écht mensen zo wonen. Wij zijn in de hutjes geweest. 2 ouders en 7 kinderen op een dierenhuid en voor de rest heb ik geen woorden. Ik kan me alleen maar afvragen hoe ze hier in godsnaam leven als het regenseizoen is………….

Eén van de vrouwen had 7 kinderen. Haar man heeft er 28 en hij kan voor die van haar al niet eens zorgen. De vrouwen hier in Uganda zijn heldinnen, daar kan ik 7 blogs en een boek over schrijven en dan doe ik ze nog tekort. 

Op de helmen die we droegen zaten stickers met ‘I’m a real man, I don’t beat my wife’. Ik denk dat ik het verkeerd zie. Het blijkt een project van de brommerorganisatie. Huiselijk geweld is door de armoe, cultuur, werkeloosheid en verslaving een groot probleem. In de sloppenwijk waar wij waren maakt een vrouw armbanden van papier. Ze biedt ze me aan. Ik zal ze misschien nooit dragen en koop er 8. We bedanken haar hartelijk en als ik weg wil gaan pakt ze mijn hand en geeft me een ketting die ze ook gemaakt heeft en doet hem bij me om. Ik mag hem hebben en schiet vol. Hier werd ook ‘killing me quickly’ gebrouwen. Een soort van GHB maar dan 1000 keer erger. Het kost niets en na een jaar vallen de gaten in je mond, in je vel en in je hersens. We oordelen daar zo makkelijk over: ‘oh ze hebben wel een mobieltje…..’. Na 3 dagen in dit land heb ik besloten om niet meer door mijn westerse bril naar dit land te kijken, niet onze normen, gewoontes en maatstaven te leggen langs alles wat ik zie. This Is Africa. Daardoor ben ik dingen zelfs ook gaan begrijpen. En als dat niet lukt, er in ieder geval geen oordeel meer over te hebben. Want vanuit je dikke auto met genoeg Ugandese Schillingen en een volle maag is het zo makkelijk om een mening te hebben………..

We zijn in delen van het land geweest waar we mannen nog met pijl en boog op jacht zagen gaan. Die ook in de National Parken stropen en daar werd in één van de lodges schande over gesproken. Maar als jij 6 huilende kinderen hebt en daar graast eten, wat zou jij dan doen? En voordat ik weer boze mails krijg, ik heb het niet over ivoorjacht of het verkopen van apen he? Daar heb ik wél een oordeel over……. In het noorden rijden nagenoeg geen auto’s en op een gegeven moment kwamen we een konvooi vrachtauto’s tegen. We zetten onze jeep aan de kant om ze te laten passeren en mijn hart staat stil. Ze blijken van het World Food Program te zijn. We hebben de auto langs de kant laten staan om dit tot ons door te laten dringen. Die auto’s zie je op TV, terwijl je met je bord op schoot zit. Nu zitten we in het gebied waar ze actief zijn, dat is bijna teveel om te bevatten…..

The Good AND The Bad. En eigenlijk moet daar dus ook nog ‘The Ugly’ aan worden toegevoegd. Maar ik was bang dat als ik dat in de titel zou zetten iedereen afgeschrikt zou worden om het te lezen. Maar het is wel wat het is. 

Ik zie dit ook veel bij startende coaches en therapeuten. Dat zijn de echte ‘safaritoeristen’, die gaan in een afgeschermde bus door het land, met een grote boog om alle ‘lelijke dingen’ heen. Het moet vooral mooi en leuk zijn. Een mooie praktijkruimte, een mooie website, een mooie droom om heel veel mensen te helpen. Dat het ondernemerschap, net als dit land, ook een andere kant heeft, daar willen ze niet aan. Die foto’s kun je thuis niet laten zien. Pijn is niet fijn en lastige dingen ook niet. 

Alleen, dan onderneem je niet dan heb je een hobby. Ben je de toerist die in het vliegtuig stapt en zegt ‘ik heb het luipaard niet gezien maar de rest gelukkig wel’ en ben je dus niet echt all-in gegaan. Ben je niet de echte ondernemer en breng je niet de offers die voor succes noodzakelijk zijn. 

• Volgende week gaat mijn boek naar de drukker. Het ziet er waanzinnig uit maar man, man, het heeft me wat uurtjes slaap, family-time en met name in de laatste fase (toen ik dacht dat het klaar was……) veel stress gekost met detailgeneuzel en ontwerp. Dat is de achterkant van de glimmende voorkant die ik straks kan presenteren.
• Ik heb op mijn kantoor een aantal awards staan, daar doet mijn coach nu eenmaal aan want ze is Amerikaans. Ze zijn lelijk, passen nergens bij, maar ze staan wel ergens voor. Die beeldjes, waar ik ontzettend trots op ben want het is MIJN prestatie en die van niemand anders, hebben ook veel gekost. Je kan jaloers zijn op waar ze voor staan, maar dat hoef je niet te zijn op wat ervoor nodig is geweest om ze te kunnen krijgen. Ik werk keihard voor mijn succes, zowel fysiek als mentaal en het blijft heel vaak niet alleen maar ‘the bad’, maar is bij tijd en wijle soms ook heel even ugly. Nooit lang maar het is er wel. Part of the game.

En zo kan ik nog wel een miljoen voorbeelden noemen, maar dit blog is al veel te lang. Waar het uiteindelijk om gaat is dat je altijd een keuze hebt en dat je die zelf maakt. Ben je de toerist die langs de ‘must sees’ rijd in je bedrijf en daarmee een hobbyist die kapt of afhaakt als het lastig wordt? Wat echt oke is, maar maak die keuze bewust. Of ben je de reiziger die all-in gaat en weet dat als je alles eruit wilt halen je ook diep zult moeten gaan. Ook de andere kant zult moeten accepteren, de bloed, zweet en tranen kant ook volledig omarmt. Dan zie je een land zoals het echt is. En dan zul je een échte ondernemer zijn en een écht bedrijf kunnen bouwen. Het realiseren van je dromen vraagt iets van je. Waartoe ben jij bereid? 

Nou, weer een heel verhaal. Wil je me hieronder laten weten wat je inzichten zijn n.a.v. mijn, helaas alweer laatste blog vanuit dit land? Morgen vliegen we weer naar huis, maar vandaag gaan we nog op neushoornsafari. Want ja, we doen ook ‘the Good’ hier 😊 En dat stond nog op mijn lijstje 😊